ว่านหัวใหญ่ หรือ ว่านสามพันตึง ชนิดที่ ๓
Curcuma sp. วงศ์ขิง (Zingiberaceae)
ลักษณะ
ต้นและใบคล้ายขมิ้นอ้อย หัวกลมดังหัวเผือก และหัวใหญ่มาก เนื้อในหัวมีสีขาว และฉุนร้อนเวลาผ่าหัวออกมีใยเหมือนใยบัว
ประโยชน์
เป็นว่านที่ทรงสรรพคุณในทางคงกระพันชาตรีต่ออาวุธทั้งปวง แต่เหนียวชั่วเบาเท่านั้น พอปัสสาวะออกมาสรรพคุณในทางเหนียวก็หมดไป ใช้ฝานหัวเป็นแผ่นบาง ๆ เอาดองสุราไว้กินเป็นยาแก้กระษัยชนิดเบาแดง เบาเหลือง เบาขุ่นข้น และแก้เมื่อยขบปวดบั้นเอว อันเป็นลักษณะของโรคไตพิการให้หายได้
การปลูก
ต้องหากระถางชนิดโต ๆ ปลูกโดยใช้ดินร่วน ๆ ล้วน ๆ หรือจะปนทรายสักเล็กน้อยเป็นดินปลูกก็ได้ ข้อสำคัญอย่ากลบดินให้มิดหัวว่านที่ปลูกมากนัก พอกลบให้หัวว่านเรี่ย ๆ ดินก็พอ ไม่ต้องกดดินรอบ ๆ หัวให้ดินแน่น น้ำที่จะรดเศกด้วย “นะโมพุทธายะ” ครั้งเดียวก็พอ อย่ารดให้ชุ่มมากก็แล้วกัน ว่านนี้ยิ่งปลูกนานหัวจะยิ่งใหญ่โตขึ้นทุกที
หมายเหตุ
พวกขายว่านมักบอกว่า หัวบานเย็นขาวก็เรียกว่าว่านสามพันตึง และมีสรรพคุณเหนียวชั่วเบาเหมือนกัน จึงนำมากล่าวรวมเอาไว้ด้วย
บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ
เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com