ว่านนางคำ

ชื่อวิทยาศาสตร์

Curcuma  aronatiea (Salisb)

ชื่อวงศ์

วงศ์ขิง  (Zingiberaceae)

ในปัจจุบันว่านชื่อนี้มีอยู่ ๓ ชนิด คือ

ลักษณะ

ตำรา ๑ ต้นแดง  ก้านแดง  หรือครีบแดง  หัวมีเนื้อเป็นสีเหลืองดังหัวขมิ้นเน่า  ใบเรียวงามสีเขียว

ตำรา ๒ ต้นเขียวใบเขียว  เนื้อในหัวมีสีขาว

ตำรา ๓ ชนิดต้นเขียว  กลางใบแดง  เนื้อในหัวมีสีเหลืองเข้ม  มีกลิ่นหอม  มีรสฝาด  ใบโต  ขนาดใบว่านคันทมาลา  มีปลูกกันทั่วไป  เป็นว่านนางคำอย่างธรรมดาที่ใช้ผสมยาทาแก้เคล็ดบวมหรือใช้ย้อมผ้า

ประโยชน์

ตำรา ๑ ใช้ปลูกไว้ประจำบ้านเป็นเสน่ห์แก่บ้านยิ่งนัก  ทางยามีรสร้อน  มีคุณกระทุ้งพิษต่าง ๆ และแก้ฟกบวมตามเนื้อตามตัวในร่างกาย  แก้พิษว่านร้ายต่าง ๆ ได้อีกด้วย

ตำรา ๒ ใช้แก้อิทธิฤทธิ์ว่านทั้งปวงได้  เพราะเป็นพญาว่าน

ตำรา ๓ ใช้หัวฝนทาแก้เม็ดผื่นคันและโรคผิวหนังชนิด Prurigo  กินเป็นยาขับลมในลำไส้  และแก้ปวดท้อง  ใช้ตำพอกแก้ฟกช้ำและข้อเคล็ด รากใช้เป็นยาขับเสมหะ  และเป็นยาสมาน, แก้โรคลงท้องหรือท้องร่วง,  แก้โรคหนองในเรื้อรัง, ผลของการแยกธาตุว่านนางคำมีดังนี้  น้ำหอมเรซิน ๔.๔๗  น้ำตาล ๑.๒๑  ยางกรด ๑๐.๑๐  แป้ง ๑๗.๗๕  ใยไม้ ๒๕.๔๐  เถ้า ๗.๕๗  ความชื้น ๙.๗๖  กับพวก Albuminious ๔๒.๙

การปลูก

ใช้หัวว่านปลูกทั้ง ๓ ชนิด  โดยใช้ดินร่วน ๆ หรือดินร่วนปนทรายบ้างเป็นดินปลูก  เอาหัวว่านมากลบด้วยดินพอมิดหัวว่าน  หรือพอหัวว่านโผล่พ้นดินนิดหน่อย  เอาน้ำรดให้ดินเปียกทั่ว

บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์

รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ

เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com