ว่าน คือ อะไร

คำว่า “ว่าน” ตามพจนานุกรมฉบับบราชบัณฑิตยสถานให้คำนิยามว่า

“พืชที่มีหัว ไม่มีหัวบ้าง ใช้เป็นยาบ้าง ใช้อยู่ยงคงกระพันชาตรีบ้าง”

แค่นี้เอง แต่ตามที่เป็นจริงนั้น ว่านยังสามารถปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อไว้ดูเล่นในฐานะเป็นของแปลก เป็นของหายาก และใช้เป็นของป้องกันภัยอันตรายจากไฟไหม้ จากอุปัทวเหตุ ทั้งเป็นของสำหรับเสี่ยงทายเพื่อรู้ถึงวาสนาชะตาของเจ้าของว่านชนิดนั้นว่า “มีโชคดีหรือร้าย” อีกด้วย เช่นว่านบางชนิดเพียงเจ้าของทะนุบำรุงให้ดี พอมีดอกออกมาเท่านั้น ก็ส่งผลให้เจ้าของมีโชคดีโดยอยู่ดีมีสุข และได้รับลาภลอยด้วยการถูกสลากกินแบ่ง เสี่ยงโชคหรือทำการค้าขายเจริญร่ำรวยรวดเร็วขึ้น จนสมบูรณ์พูนสุขขึ้นได้อย่างประหลาด

ว่านตามที่เป็นจริงนั้น เป็นพืชในจำพวกวงศ์เดียวกันแต่ต่างสกุลกันหรือต่างพันธุ์กันก็มี หรือเป็นพืชต่างทั้งวงศ์ ต่างทั้งสกุลกันอย่างมากมาย จนเป็นที่สับสนแก่ผู้ศึกษาค้นคว้าก็มี…

เท่าที่ได้ศึกษาไต่ถามทั้งผู้รู้และจากตำรับตำราต่างๆ ปรากฏชัดว่ามีพืชชนิดหนึ่งเรียกกันว่า “ว่าน” โดยเฉพาะในเมืองไทยเรานี้มีทั้งหมด 400 พันธุ์ จึงสมควรที่จะได้มีการรวบรวมค้นคว้าให้เป็นหมวดหมู่ ปรากฏเป็นหลักฐานแน่นอนลงไปว่า พืชอย่างนี้ มีชื่อท้องถิ่นว่าอย่างนี้ มีคุณลักษณะและประโยชน์อย่างนี้ มีชื่อท้องถิ่นว่าอย่างนี้ มีคุณลักษณะและประโยชน์อย่างนี้ พร้อมทั้งมีชื่อในทางวิทยาศาสตร์แบบสากลนิยมว่าอยู่ในพันธุ์ใดสกุลใดของวงศ์ใด

จึงจะเป็นผลทำให้มีผู้ใฝ่ใจศึกษายึดถือเป็นแนวทางดำเนินการค้นคว้าให้กว้างขวางยิ่งๆขึ้นต่อไป จนกว่าจะรู้แท้แน่ชัดสมบูรณ์ตามสภาพอันแท้จริงโดยธรรมชาติของว่านแต่ละต้นแต่ละพันธุ์ เหล่านั้นจนหมดสิ้นครบถ้วน….(ติดตามตอนต่อไป)

บทคัดลอกจากคำนำของหนังสือ “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์

รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ

เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com