ว่านทรหด
ชื่อวิทยาศาสตร์
Curcuma sp.
ชื่อวงศ์
วงศ์ขิง (Zingiberaceae)
ลักษณะ
ต้นและใบเหมือนขมิ้น ต่างกันแต่เพียงกลางร่องใบว่านนี้เป็นสีน้ำตาล หัวกลมเกลี้ยงเหมือนหัวเผือก เนื้อในมีสีขาว และมีรสต่างกันเป็น ๕ รส
ประโยชน์
ใช้เป็นยารักษาโรค คือ หัวสดกินแก้โรคลำไส้ แก้ริดสีดวงทวารทั้งอย่างกลีบมะไฟหรือเดือยไก่ ใช้ตำเป็นผงกินกับน้ำร้อนหรือผสมน้ำผึ้งทำเป็นยาลูกกลอน ในการรักษานี้ห้ามกินของคาวจัดมันจัดจนกว่าโรคจะหาย จึงกินได้ หรือเอาหัวย่างไฟแล้วดองกับเหล้ากิน แม้มุตกิตระดูขาว ปวดมดลูก ทำให้มดลูกเข้าอู่ ถ้าแท้งลูกใหม่ ๆ กินว่านนี้กับสุราหรือน้ำปูนใสดีนัก และแก้ไส้เลื่อนได้อีกด้วย ถ้าเป็นลมต่าง ๆ ให้เอาหัวว่านมาโขลกกับสุรา กรองเอาแต่น้ำกรองให้กินสักครู่จะหาย
สตรีอยู่ไฟไม่ได้ ผอมแห้งแรงน้อย มือตายตีนตายมีโรคปวดท้องมานานปี ว่านนี้แก้ได้ทั้งนั้น เป็นโรคกระษัยต่าง ๆ เช่น เบาแดง, เบาเหลือง, เบาขุ่นเบาข้น, เบาตกเป็นขี้ตะกอน ตลอดทั้งเบาหวาน โรคเหล่านี้สามารถแก้ได้ทั้งนั้น
การปลูก
ใช้หัวว่านปลูก เอาดินร่วน ๆ หรือปนทรายเป็นดินปลูก
*หมายเหตุ อีกตำราว่าว่านชักมดลูก, ว่านพระยาหัวศึก, ว่านกรบูรเลือด และว่านทรหดนี้เป็นว่านเดียวกัน
บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ
เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com