ว่านหอมแดง หรือ ว่านหมาก
Eleutherine palmeafolia (Murr) วงศ์ว่านแม่ยัพ (Iridaceae)
ลักษณะ
เป็นไม้ลงหัวเช่นเดียวกับหอมขาว ใบแบน มีเส้นยาวตามใบตลอดทั้งใบ ประมาณ ๕-๖ เส้น เป็นรอยจีบน้อย ๆ ตลอดแต่โคนใบไปถึงปลายใบ ปลายใบแหลม คล้ายใบกล้วยไม้ดินหรือโคนว่านสากเหล็ก ดอกสีขาวรูปร่างคล้ายดอกดาวเรือง แต่เล็กมาก ชูช่อดอกยาวขึ้นสูงจากหัวเบียดก้านใบออกมา หัวมีสีแดงจัดเป็นกลีบ คล้ายหอมขาว แต่ไม่มีกลิ่นฉุนเหมือนหอมขาว ใบยาวประมาณ ๑ ฟุตเศษ ใบมีสีเขียวอ่อนดังสีใบโศก
ประโยชน์
ทางยา แพทย์ตามชนบทใช้หัวผสมปรุงเป็นยาสุมหัวเด็ก รวมกับเปราะหอม แก้เด็กเป็นหวัดคัดจมูก หายใจไม่สะดวกได้ดีมาก และใช้เป็นยาขับลมในลำไส้ก็ได้อีกด้วย
ถ้าเอาหัวว่านมากินจะเป็นคงกระพันชาตรี ตำราบางเล่มว่า หัวใช้ทาแก้ขี้กลากเกลื้อนขี้เรื้อน
การปลูก
ใช้หัวปลูกด้วยดินร่วน ๆ หรือดินปนทรายก็ได้ รดน้ำพอชุ่มเท่านั้น
บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ
เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com