ว่านขมิ้นแดง หรือ ว่านปัตตลอด

ชื่อวิทยาศาสตร์

Curcuma sessilis  (Gage)

ชื่อวงศ์

วงศ์ขิง  (Zingiberaceae)

ลักษณะ

ต้น, ก้าน,ใบ  เหมือนขมิ้นทุกอย่าง  แต่หัวโตกว่าขมิ้นสองเท่า  มีรสและกลิ่นฉุนกว่าเล็กน้อย  แต่มีลายเป็นข้อ ๆ ที่หัวของว่าน  ถ้าจะทดลองว่าเป็นว่านขมิ้นแดงแหรือไม่  ให้เอามีดตัดหัวว่านทั้ง ๒ ข้างยาวสัก ๔ นิ้ว  เอาปูนป้ายข้างหนึ่ง  อีกข้างหนึ่งไม่ถูกป้ายก็จะพลอยแดงด้วยทันที  แสดงว่าเป็นขมิ้นที่แท้จริง

ประโยชน์

ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง  และคงกระพันชาตรีด้วย ชื่อที่เรียกกัน  อาว, ดอกอาวแดง (พายัพ), กาเดียว (เลย)

การปลูก

ใช้ดินร่วน ๆ หรือจะปนทรายบ้างก็ได้เป็นดินปลูก  โดยเอาหัวว่านปลูก  น้ำที่ใช้รดเศกด้วย “อิติปิโสภควาถึงภควาติ”  แล้วจึงรด (อนึ่ง  ขมิ้นธรรมดาก็เป็นพญาขมิ้นเหมือนกัน  เมื่อถูกว่านต่าง ๆ ที่มีพิษ  ใช้ขมิ้นธรรมดาเอามาแก้ได้เหมือนกัน  ถึงหัวอุตพิตหรือหัวบานเย็นขาวก็ใช้เป็นคงกระพันชาตรีได้เหมือนกัน)

บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์

รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ

เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com