ว่านเพ็ชรสังฆาต

ชื่อวิทยาศาสตร์

Cissus quadrangularis (Linn)

ชื่อวงศ์

วงศ์เถาเปรี้ยว (Ampelidaceae)

ลักษณะ

เป็นไม้เถา เป็นเหลี่ยมลึกเป็น ๔ พู มีข้อตามเถาคั่นเป็นข้อ ๆ คล้ายเอาข้อมาชนกัน ข้อหนึ่ง ๆ มีขนาดฝักถั่วพูอย่างเล็ก และตามข้อของเถามีมือสำหรับจับหรือเกาะ ผิวของเถาเป็นสีเขียว แต่ที่โคนเถาตรงที่งอกจากดินเป็นสีใบตองแห้ง และไม่เป็น ๔ พู มักจะเป็น ๒ พูหรือ ๓ พู เท่านั้น และบิดกันเป็นเกลียวด้วย เถาเมื่อพันขึ้นตามต้นไม้แล้วจะแตกกิ่งก้านเป็นสาขามากและห้อยเป็นพุ่มมีสีเขียวแตกออกตรงข้อ ๆ ละ ๑ ใบคล้ายใบตำลึง ริมใบเป็นสีแดงและเป็นจักหยาบ ๆ ใบยาวราว ๒ ซม. ถึง ๔ ซม. ฐานใบกว้างราว ๒.๕ ถึง ๓.๕ ซม. ก้านใบยาว ๑ ซม. ไม้เถานี้ไม่ใคร่มีใบมาก ยอดอ่อนที่แตกออกใหม่ ๆ มีสีแดง ดอกออกเป็นช่อแบนแน่นเป็นกระจุก คล้ายดอกเถาดังมีสีแดง ขนาดเม็ดผักชี มีผลกลม ๆ สีเขียว ผลโตขนาดลูกเดือย

ประโยชน์

ตามสรรคุณยาของพระยาบำรุงราชว่าเถากินแก้กระดูกแตกหักซ้น และขับลมในลำไส้ แพทย์ตามชนบทใช้เถากินวันละ ๑ ข้อ จนครบ ๓ วัน แม้โรคริดสีดวงทวารทั้งชนิดกลีบมะไฟและเดือยไก่

ชื่อที่เรียกกัน

ว่านเพ็ชรสังฆาต, สังชะคาต, สามร้อยต่อ, สามร้อยข้อ, ขันข้อ จีนเรียกแป๊ะฮวยหันขัดเช้า

การปลูก

ปลูกในกระเช้าอย่างปลูกกล้วยไม้ก็ได้ หรือจะเอาลงดินโดยแยกข้อออกปลูก พอมีรากก็แยกต้นปลูกใหม่

บทคัดลอกจาก “ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีปลูกว่าน” โดย สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์

รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายเลื่อน กัณหะกาญจนะ

เผยแพร่โดย ทีมงาน www.farmssb.com